فنداسیون سوله دست دوم
فنداسیون سوله دست دوم بخشی از ساختمان است که وظیفهٔ انتقال نیرو از ستونها به زمین و خاک اطرافش را بر عهده دارد.
بر اساس نوع ساختمان و میزان نیروهای وارده، بافت لایه هاو نوع خاک زمین و شرایط آب و هوایی منطقه :میتوان تیپ و ابعاد شالوده را انتخاب و مشخص نمود.
عمق، طول و عرض پیها به وزن ساختمان، تعداد طبقات و نوع خاک محل بستگی دارد.
انواع فنداسیون در معماری سوله دست دوم
فنداسیون بر اساس عمق و نوع عملکرد طبقهبندی میشوند.
در حالت کلی چنانچه لایه مقاوم در عمق کمی از سطح زمین قرار گرفته باشد، پی در نزدیکی سطح زمین بنا میشود.
در غیر این صورت برای رسیدن به لایه مقاوم، عمق پی افزایش مییابد.[منبع اصلی]
بطور کلی فنداسیون را میتوان به چهار دسته تقسیم کرد:
- فنداسیون کم عمق معروف به پیهای سطحی(shallow foundation)
فنداسیون هایی که نسبت عمق به عرض آنها مساوی یا کمتر از یک باشد را پی سطحی مینامند دستهبندیهای متفاوتی از پیهای سطحی در مراجع مختلف یافت میگردد.
باولز انواع کلی پیهای سطحی را به صورت زیر تقسیمبندی میکند:
- فنداسیون های منفرد: پیهایی که بار یک ستون منفرد یایک دیوار را حمل میکنند. ( سوله دست دوم )
- فنداسیون های مرکب: پیهایی که بار دو یا چهار ستون را حمل میکنند.
- فنداسیون گسترده: نوعی شالوده است که بار چندین ستون با فواصل نامنظم یا چندین ردیف ستون موازی را حمل میکند و در زیر بخشی از ساختمان یا کل آن قرار میگیرد.
به صورت جزئی تر نیز تقسیمبندی شدهاند (مبحث ۷ مقررات ملی ساختمان):
الف) شالودههای منفرد(spread foundation): به شالودهای که تنها بار یک ستون را منتقل میکند، شالوده منفرد میگویند.
این پیها معمولاً از یک دال مربعی یا دایرهای تشکیل میشوند.
در بیشتر موارد، پیهای منفرد توسط تیرهایی به نام کلاف به یکدیگر متصل میشوند.
کلافها نقشی در جلوگیری از نشست شالودههای منفرد ندارند.
(قادر به تحمل برش و خمش نمیباشند) و تنها صلبیت جانبی سازه را افزایش میدهند.
شالوده منفرد میتواند شامل انواع بتنی غیر مسلح یابتن مسلح معمولی، با سطوح شیبدار و پلهای باشد.
ب) شالودههای دو ستونی
اگر دو ستون به هم نزدیک باشند (به نحوی که فاصله شالوده منفرد آنها کمتر از نصف فاصله دو ستون میشود)، اقتصادی و مناسب است که از شالوده دو ستونی استفاده شود.
کار برد اصلی این و نوع شالوده در مواردی است که نمیتوانند یک ستون را بهطور مرکزی بر روی شالوده منفرد قرار داد،
مانند شالوده ستون کناری (در نوار مرکزی ساختمان در زمینهای محدود). شالوده دو ستونی میتواند بهطور مستطیلی یا ذوزنقهای طرح شود.
این شالودهها به نحوی طراحی میشوند که مرکز هندسی آنها بر نقطه اثر برآیند بارهای وارد منطبق شود.
راه دیگر مقابله با خروج از مرکزیت ستون کناری اتصال آن توسط یک تیر قوی به شالوده داخلی مجاور است.
چنین شالودهای را شالوده باسکولی یا شالوده تسمهای میگویند.
شالوده باسکولی از نشستهای نامساوی ستونها نیز جلوگیری میکند.
ج) شالوده نواری(strip footing):برای شالوده ستونهای یک ردیف یا دیوار باربر، از شالوده نواری استفاده میشود که نسبت طول به عرض آن بسیار زیاد است.
معمولاً شالودههایی که در آنها نسبت طول به عرض آنها بیتشر از چهار یا پنج باشد به عنوان شالوده نواری در نطر گرفته میشود.
د) شالوده گسترده(raft foundation):
اگر زمین زیر شالوده آنقدر سست باشد یا بار وارد از طرف سازه آنقدر زیاد باشد که سطح پوشیده شده توسط پیهای منفرد بیش از نصف سطح زیر بنا شود، در این صورت اقتصادی است که از پی گسترده استفاده شود.
الوده گسترده شامل یک دال یکپارچه است که کلیه بارهای سازه را از ستونهای و دیوارها به خاک منتقل میکند.
این نوع شالوده موجب توزیع نسبتاً یکنواخت تنش و جلوگیری از تمرکز آن در زیر بارهای سنگین و موضعی میشود.
لذا در کاهش نشست نامساوی بسیار مؤثر است.
ه) شالوده شبکهای(grid foundation):به لحاظ اقتصادی (کاهش هزینه قالب بندی) گاهی مقرون به صرفه است که شالودههای یک ردیف در هم ادغام و شالوده به صورت نواری اجرا شود.
چنانچه این نوارها در هر دو امتداد عمود برهم قرار گیرند، شالوده شبکهای به وجود میآید.
عملکرد این شالودهها مرکب بوده و متفاوت از عملکرد شالوده منفردی است که توسط کلاف به یکدیگر متصل میشوند.
و) پیهای پوستهای(shell foundation):این نوع پیها بار را به واسطه شکل خود به زمین منتقل میکنند و حجم آنها تأثیری در انتقال بار ندارد.
این نوع پیها به عنوان پی برجهای خیلی بلند نظیر برجهای رادیو تلویزیون یا برجهای خنککننده به کار میروند .